Indien u voor operatie kiest, dient u rekening te houden met een aantal criteria welke enerzijds door uw mutualiteit zijn vastgelegd en anderzijds gebaseerd zijn op wetenschappelijke gegevens.

De terugbetalingscriteria (mutualiteit) zijn :

• U dient ouder te zijn dan 18 jaar.
• BMI (body mass index) is hoger dan 40.
• Uw BMI is hoger dan 35 én u heb 1 van onderstaande voorwaarden
  • Gedocumenteerd slaap apnoe
  • Te hoge bloeddruk, niet te beheersen met 3 medicijnen
  • Diabetes (suikerziekte)
• U hebt minstens één jaar een gedocumenteerde begeleiding gevolgd met het oog op gewichtsverlies, zonder blijvend resultaat.

De operatie wordt onderschreven na een evaluatie door een multidisciplinair team, zowel een chirurg, als een psycholoog of psychiater, als een specialist in de inwendige geneeskunde zijn het eens dat een operatie aangewezen is.

Daarnaast zijn er echter ook andere medische criteria waaraan u moet voldoen. Deze criteria zijn:

• Gezondheidsklachten hebben die veroorzaakt worden door obesitas.
• Niet lijden aan een ziekte die overgewicht veroorzaakt.
• Bereid zijn om na de operatie eet‐ en leefstijl aan te passen en zich levenslang medisch te laten opvolgen.
• Geen ernstige, ongecontroleerde psychiatrische stoornis en/of eetstoornis hebben (bv. Een zware depressie, boulemie)
• Niet zwanger zijn en geen zwangerschapswens hebben binnen het jaar na de operatie.
• Geen ernstige hart‐, vaat‐ of longaandoening hebben (omwille van de narcose)
• Geen alcohol‐ of drugverslaving hebben

De Gastric Bypass ingreep (uitsluiten van de maag, twaalfvingerige darm en deel dunne darm) werkt hoofdzakelijk doordat de hoeveelheid voedsel die u tijdens een maaltijd kan eten sterk wordt beperkt, zonder hongergevoel en met een langdurig volheidgevoel. Tevens wordt de opname van vetten licht beperkt doch dit is eerder minimaal. Het eten van hoogcalorische voedingsbestanddelen, voornamelijk suikers, zal tevens een onbehaaglijk gevoel geven en dit zal bijdragen tot meer evenwichtige eetgewoonten na de operatie.

Bij de Gastric Bypass operatie wordt een klein maagreservoir en een nieuwe kleine maaguitgang gecreëerd. Het volume van de maag wordt herleid tot de grootte van een borrelglaasje (15 tot 25 ml). De nieuwe kleine uitgang van de maag betekent dat de maag trager ledigt. Door deze twee aanpassingen zal een kleine hoeveelheid voedsel snel een verzadigings- of volheidgevoel geven en bovendien gedurende een langere periode. Dit helpt u minder te eten en aldus te vermageren. Het voedsel komt via de kleine maaguitgang dadelijk in de dunne darm terecht en passeert de rest van de maag, de twaalfvingerige darm en 150 cm dunne darm niet. Met behulp van nietjes wordt in het bovenste gedeelte van de maag een nieuw klein maagreservoir gecreëerd. Dit nieuwe reservoir heeft geen doorgang meer naar de rest van de maag. De dunne darm wordt opgehaald en verbonden met de nieuwe maag. Via de smalle doorgang gaat het voedsel van de nieuwe maag dadelijk naar de dunne darm.

De ‘oude’ maag, de twaalfvingerige darm en 150 cm dunne darm worden aldus overbrugd of ‘gebypassed’. De dunne darm in het verlengde van de twaalfvingerige darm (met gal en pancreassappen) wordt opnieuw verbonden met de dunne darm die het voedsel krijgt van de kleine nieuwe maag. Deze nieuwe verbinding zorgt er dus voor dat het maag-, gal- en pancreassap met het voedsel kan worden vermengd. Dit is noodzakelijk voor een normale vertering. Na de ingreep kan het overbrugde gedeelte van de maag en de twaalfvingerige darm nog moeilijk met een camera worden onderzocht gezien de nietjeslijn de doorgang van de camera belemmert.

Bekijk onderstaand filmpje voor een simulatie van de operatie (in het Engels):

[embedyt]http://www.youtube.com/watch?v=k_8JmhIiZH8[/embedyt]

1. Tijdens en onmiddellijk na de ingreep

De Gastric Bypass operatie is geen kleine operatie en door uw overgewicht heeft u een grotere kans op complicaties in vergelijking met iemand zonder overgewicht. Sommige complicaties kunnen zich voordoen tijdens de operatie of in de periode onmiddellijk na de operatie tijdens de ziekenhuisopname.

Complicaties die zich o.a. kunnen voordoen zijn:

• een bloeding
• een verwonding aan een buikorgaan
• een verwikkeling aan de longen (longontsteking)
• een hartaanval
• een naadlekkage
• een obstructie of passagehinder ter hoogte van het maagdarmstelsel
• een ontsteking aan de urinewegen
• een wondinfectie
• trombose (bloedklonters) in de aders van de benen met mogelijk een longembolie als gevolg

Deze lijst is niet volledig. Er is een zeer klein doch niet onbestaand risico op overlijden ten gevolge van complicaties. Uiteraard worden speciale maatregelen genomen om het risico op deze complicaties zo klein mogelijk te houden.

 2. Complicaties in een later stadium na de ingreep

Behalve de bovenvermelde complicaties kunnen zich later ook nog andere verwikkelingen voordoen. We vermelden opnieuw de meest voorkomende. Ook deze lijst is niet volledig.

• Vertraagde wondheling

Door de aanwezigheid van veel onderhuids vet zijn de wondranden soms slecht doorbloed. Dit is soms verantwoordelijk voor een vertraagde wondheling. Dit betekent dat de huid over een gedeelte van de wonde opnieuw open komt te staan na het verwijderen van de hechtingen. Als dit zich voordoet wordt gewoonlijk wat vocht uitgescheiden via de opening. Als dit vocht geïnfecteerd is, spreken we van een wondinfectie. Soms beslist de chirurg zelf de huid opnieuw wat te openen om een vochtcollectie te draineren. De opening in de huid groeit steeds vanzelf weer dicht. Deze verwikkeling is minder frequent na een kijkoperatie.

• Littekenbreuk

De plaats van incisie of insnede wordt een zwakke plaats in de spierwand van debuik. Op de plaats van het litteken kan soms een breuk ontstaan. Een breuk wordt heelkundig hersteld. Ook hier zijn de risico’s kleiner na een kijkoperatie.

• Obstructie

Ten gevolge van vergroeiingen in de buik die zich bij om het even welke ingreep in de buik kunnen voordoen, kan de normale darmdoorgang worden belemmerd. Soms is een ingreep nodig om deze vergroeiingen los te maken.

• Galstenen

Na de operatie bestaat een verhoogde kans op het ontwikkelen van galstenen

• Tekorten aan ijzer, foliumzuur, vitamines en mineralen

Deze tekorten kunnen zich voordoen, voornamelijk tijdens de periode van het vermageren. Op aanwijzing van de chirurg neemt u best van bij het begin ijzer, foliumzuur, vitamines en mineralensupplementen. Op regelmatige tijdstippen wordt een bloedonderzoek verricht om eventuele tekorten op te sporen. Bij vit B12-tekort dient dit soms met injecties te worden gecorrigeerd.

• Haarverlies

Haarverlies treedt vaak op bij snel vermageren. Ongeveer de helft van alle patiënten ondervinden dit in meer of mindere mate het eerste jaar na de ingreep. Het haarverlies is echter tijdelijk en nooit volledig

• Vernauwing aan de uitgang van de maag

Zelden kan de nieuwe maaguitgang vernauwen en aanleiding geven tot overmatig braken. Oprekken van de vernauwing via gastroscopie of onder radiografische controle kan dit verhelpen. Zelden is een nieuwe operatie noodzakelijk.

• Maagzweer

Een zweertje in de buurt van de nieuwe maaguitgang treedt zelden op. Dit kan meestal worden behandeld met medicatie die de zuurproductie in de maag afremt. Bovendien zal voor de ingreep aan de hand van het resultaat van een gastroscopie, een behandeling gebeuren van eventuele vooraf bestaande maagzweertjes wat de kans op deze verwikkeling aanzienlijk verkleint. Na de ingreep wordt een kleine dosis van een zuurremmer voorgeschreven voor een periode van een maand om deze complicatie te vermijden.

• Gewichtstoename na de ingreep

Hiervoor kunnen een aantal redenen zijn:

• Uitzetten van de nieuwe maag
• Uitzetting van de maaguitgang

Na een periode van gewichtsverlies, die tot 18 maanden kan duren, is er vaak een gewichtstoename van enkele kilo’s (max. 10% van het overgewicht) vooraleer het gewicht stabiliseert.

Voor de operatie

Tijdens het eerste bezoek aan de chirurg krijgt u voor het eerst uitgebreid uitleg over de ingreep. Wanneer u de ingreep wenst te ondergaan, wordt een afspraak gemaakt bij het multidisciplinair obesitas team, zoals voorgeschreven wordt door de overheid. Aangezien er een aantal onderzoeken dienen te gebeuren wordt hiervoor een korte opname voorzien (meestal 1 overnachting), zodat alle onderzoeken tijdens deze opname kunnen gebeuren.

U krijgt hierbij een consult bij de endocrinoloog, dr Abrams. Zij kijkt de hormoonstatus en het suikermetabolisme na, zo nodig kan zij nog bijkomende onderzoeken aanvragen.

Verder krijgt u een consult bij de gastro-enteroloog, dr Steger. Een echo van de buik en een maagonderzoek horen bij de noodzakelijke onderzoeken. Afhankelijk van de resultaten kunnen ook hier bijkomende onderzoeken nodig zijn. Vervolgens is er ook een consult bij de diëtist om de voedingsgewoonten in kaart te brengen. Tot slot volgt een consult bij de psychiater, dr Permanne.

Na deze opname wordt een nieuwe afspraak gemaakt bij de chirurg. De resultaten van alle onderzoeken worden besproken en er wordt al dan niet groen licht gegeven voor een operatieve ingreep. De chirurg maakt voor u alle nodige documenten in orde voor de mutualiteit en deze worden verstuurd. De avond vóór de operatie moet u nuchter blijven vanaf middernacht. Indien u dagelijks geneesmiddelen inneemt, moet u dit melden aan uw chirurg.

Na de operatie

De eerste twee dagen na de operatie krijgt u water en thee. Op dag drie wordt een bloedname verricht en wanneer alles goed gaat wordt gestart met voeding volgens een vast schema. De diëtiste zal met u bespreken hoe de voeding het best wordt samengesteld.

Na de ingreep zal er vaak benadrukt worden dat vroegtijdig moet worden gemobiliseerd en dat u zoveel mogelijk enkele malen diep moet ademen en eventjes hoesten. Bij ontslag krijgt u een voorschrift mee voor een vitaminepreparaat, spuitjes tegen flebitis en een maagbeschermer. De arts zal u uitleggen hoe en hoelang u deze medicijnen dient te gebruiken.

U verblijft meestal 3 tot 5 dagen na de ingreep in het ziekenhuis.

Na vertrek uit het ziekenhuis

De eerste controle (een week na ontslag) gebeurt bij uw huisarts.Hij/zij zal de wonden controleren, deze worden gehecht met draadjes die vanzelf verteren, dus meestal zullen er geen hechtingen verwijderd moeten worden.

Daarop volgend wordt u volgens een vast schema uitgenodigd voor postoperatieve controle. Geregelde bloednames zullen noodzakelijk zijn om bepaalde tekorten op te sporen. Na stabilisatie kunnen verdere controles gebeuren bij de huisarts. Om de opvolging te optimaliseren en een strikte controle mogelijk te maken is samenwerking met uw huisarts van groot belang.

De chirurg zal u tevens vitamines voorschrijven om tekorten te voorkomen. Na bloedname kan het noodzakelijk zijn om gericht extra vitamines toe te dienen In principe is na een gastric bypassoperatie orale anticonceptie (“de pil”) onbetrouwbaar n dient u, in overleg met uw gynaecoloog, andere methodes van anticonceptie (vb: spiraaltje, prikpil, condoom, …) aan te wenden.

Algemene richtlijnen

Het volume van de maaltijd moet aanzienlijk kleiner zijn. Door traag te eten en extra goed te kauwen, leer je beter uw verzadigingsgevoel kennen. Een gemiddelde maaltijd duurt minimum 20-30 minuten. Dit is ook de tijd dat ons lichaam nodig heeft om een verzadigingsgevoel aan te voelen.

• Stop met eten bij het eerste verzadigingsgevoel. Overeten kan leiden tot misselijkheid en braken, wat absoluut vermeden moet worden.
• Neem 3 kleine hoofdmaaltijden per dag. Sla het ontbijt niet over.
• Neem tussen de maaltijden een gezond tussendoortje. Kies bijvoorbeeld voor een stuk fruit of mager melkproduct (125ml). Snoep niet tussen de maaltijden.
• Tracht voldoende te drinken (=1.5l / dag), maar enkel calorievrije dranken: plat water, thee, koffie, bouillon of lichte soep. Vermijd ook gasrijke dranken.
• Vermijd calorierijke dranken: fruitsap, frisdrank, alcoholische dranken, gesuikerde melkdranken, sportdranken. Ze geven geen verzadigingsgevoel en leveren ongemerkt veel calorieën. Drink rustig, neem kleine slokken.
• Wacht met drinken tot 15-30 minuten na de maaltijd.

Door de operatie ga je minder eten. Het is vooral belangrijk dat je ook gezond leert eten. Zorg voor variatie en een evenwichtige voeding.

Keuze van voedingsmiddelen

Gedurende de eerste 10 dagen na de ingreep gaat de voorkeur naar een lichtverteerbare zachte voeding. De diëtist(e) zal hiervoor het nodige voedingsadvies geven. Vermijd vloeibare voeding! Dit geeft geen verzadigingsgevoel, maar wel veel calorieën. Inname van enkelvoudige suikers (witte suiker, bruine suiker, honing, siropen¼) of sterk gesuikerd voedsel (frisdrank, roomijs, zoetigheden¼) kan aanleiding geven tot dumping.

Symptomen van dumping zijn: misselijkheid, diarree, krampen, duizeligheid, zweten en futloosheid. Om deze klachten te vermijden moeten enkelvoudige suikers vermeden worden. Het gebruik van kunstmatige zoetstoffen geven deze problemen niet. Ook een té volumineuze maaltijd kan dumping geven.

Vetten worden minder goed verteerd en opgenomen door de dunne darm. Het is mogelijk dat u na het eten van een vetrijke maaltijd, meer last heeft van een vetachtige stoelgang en diarree. Vermijd daarom een vetrijke maaltijd. Het is de bedoeling ook met een gastric bypass aan de essentiële voedingstoffen te komen. Dit wil zeggen dat er een gezonde voeding moet gebruikt worden, gebaseerd op de actieve voedingsdriehoek.

Een aantal tips

Beweging: Vanaf 4 weken na de operatie kan u starten met sport. Beweging is belangrijk om het vermageringsproces te bevorderen en om uw huid en spieren soepel te houden. Zorg dagelijks voor 30 minuten extra lichaamsbeweging op eigen maat.

Vocht: Tracht 1.5l calorievrije dranken per dag te drinken. Zie bovenaan besproken dranken.

Graanproducten: Gebruik vooral vezelrijke graanproducten zoals volkoren of bruine broodsoorten, volkoren deegwaren, bruine rijst. Deze vezels zorgen voor een vlotte stoelgang en een beter verzadigingsgevoel.

Groenten: Gebruik dagelijks voldoende groenten (300g = ½ bord), vetarm bereid. Groenten leveren nauwelijks calorieën, maar wel heel veel andere noodzakelijke voedingstoffen zoals vitaminen, mineralen en vezels. Rauwe groenten moeten de eerste maand vermeden worden.

Fruit: Eet dagelijks 2-3 stukken fruit voor de aanbreng van de nodige vitaminen en vezels. Kies gedurende eerste maand voor zacht en goed rijp fruit.

Melkproducten: Gebruik 3 melkproducten per dag voor de aanbreng van calcium. Vermijd de volle melkproducten. Gebruik daarnaast ook 1-2 kleine sneetjes kaas per dag.

Vlees, vis, gevogelte of vleesvervangers: Gebruik max. 50-100g vlees, vleesvervanger of vis. De voorkeur gaat naar magere vleessoorten omdat deze gezonder en caloriearmer zijn.

Vetstoffen: Kies voor een gezonde vetstof en gebruik ze beperkt.

Voor op het brood: Beperk de vetstof voor op het brood tot max. 1 klein mespuntje per snede brood. Gebruik bij voorkeur een minarine.

Voor de warme maaltijd: Door te kiezen voor een vetarme bereidingstechniek beperk je aanzienlijk de vetinname(stomen, grillen, koken, en papillot, bakken in een pan met antiaanbaklaag, microgolf¼).

Restgroep: Vermijd uiteraard snoep, koeken, chocolade, zoute en vette snacks.

OPKLIMMEND VOEDINGSSCHEMA

Gedurende de eerste 10 dagen na de ingreep is het de bedoeling dat de voeding stapsgewijs wordt uitgebreid. We starten met een lichtverteerbare-zachte voeding, die geleidelijk aan mag uitbreiden naar een gezonde-vezelrijke voeding.  Met onderstaand dagschema willen we het te volgen opklimschema meer verduidelijken.

Enkele belangrijke tips:

• Kauw steeds goed! Dit zorgt ervoor dat je trager gaat eten en beter aanvoelt wanneer er genoeg gegeten is.
• Stop met eten bij het eerste verzadigingsgevoel.

Dag 5-10 na de operatie:  Lichtverteerbaar- zachte voeding

Ontbijt: 2 sneetjes wit/licht grof brood zonder korst + dun besmeren minarine + magere beleg (magere smeerkaas, magere harde kaas, kippenwit, kalkoen, rookvlees…)

10-uur: 125ml mager melkproduct zonder suiker

Middagmaal :  Vetarm bereiden (koken, stomen, stoven, grillen of bakken met weinig vetstof: max. 1 eetlepel plantaardige vetstof voor volledige warme maaltijd)

• 150g zachte gekookte/ gestoomde groenten
• 1 aardappelen (ter grootte van een ei)
• 50-75 g magere vlees of vis
• eventueel 1eetlepel vetarme saus

15-uur:  125 ml mager melkproduct zonder suiker of 125 ml fruitmoes/compote/fruit op sap zonder suiker

Avondmaal: 2 sneetjes wit/licht grof brood zonder korst + dun besmeren met minarine + magere beleg

• 20-uur:   125 ml fruitmoes/compote/fruit op sap zonder suiker
• Drink 1.5 l  / dag: plat water, thee of koffie zonder suiker

Dag 11 na de operatie en verder: Gezonde-vezelrijke voeding

Ontbijt: 2 sneetjes bruin of volkoren brood mét korst + dun besmeren met minarine + magere beleg + 1 magere melkproduct zonder suiker

10-uur: 1 stuk vers fruit

Middagmaal : Vetarm bereiden (koken, stomen, stoven, grillen of bakken met weinig vetstof: max. 1 eetlepel plantaardige vetstof voor volledige warme maaltijd)

• 200g groenten (wacht 1 maand na de operatie met eten van rauwe groenten)
• 1 aardappelen (ter grootte van een ei) of 2 eetlepels rijst of deegwaren
• 50-75 g magere vlees of vis (bij voorkeur 2x/week vis)
• eventueel 1eetlepel vetarme saus

15-uur:  1 stuk vers fruit

Avondmaal: 2 sneetjes bruin of volkoren brood mét korst + dun besmeren met minarine + magere beleg + 1 magere melkproduct zonder suiker

20-uur: 1 magere yoghurt zonder suiker

Drink 1.5 l  / dag: plat water, thee of koffie zonder suiker